رفو گری فرش چیست ؟ و رفوگری برای چه نوع آسیب هایی به کار می رود ؟

ترمیم یا روفوگری فرش

 

فرش را میتوان از اجزای جدایی ناپذیر همه خانه های  ایرانی بحساب آورد.با توجه به تاریخچه فرش ایرانی میتوان دریافت که فرش بافی از هنرهای اصیل ایران بحساب می آید. و به طبع رفوگری فرش نیز از هنرهای قدیمی ایرانی محسوب میشود و جزئی از هنر قالی‌بافی میتوان به شمار آورد.

 

روفوگری فرش چیست ؟

 

در برخی از مواقع امکان دارد فرش ها به آسیب دیدگی و یا سوختگی دچار شوند در این جور مواقع باید برای ترمیم کردن فرش از روفوگری استفاده کرد.

بخوانید      برای سمپاشی درختان و گیاهان و باغچه چه زمانی مناسب است ؟

 

رفوگری فرش 

 

رفوی فرش به ترمیم کردن و یا دوختن نقاطی از فرش که آسیب‌دیده است مربوط میشود. در واقع با استفاده از رفوگری میتوان نقاط آسیب‌دیده فرش را رفع کرد. با استفاده از روفوگری فرش های آسیب دیده را به شکلی ترمیم میکنند که نقاط آسیب‌دیده فرش به‌ راحتی قابل شناسایی نباشد. بنابراین انجام دادن این عمل به مهارت و تجربه کافی نیاز دارد و به افرادی که در این زمینه متخصص هستند  رفوگر میگویند.رفوگر باید به روش های مناسب بافت قالی مسلط باشد. همچنین آشنایی با  مواد اولیه، رنگ های کاربردی و طرح هر منطقه نیز بی تاثیر نیست.

البته باید توجه داشت که عمل رفوگری فقط مخصوص فرش‌های قدیمی نیست  بلکه فرش های جدید نیز امکان دارد به روفوگری احتیاج داشته باشند.

 

وسایل که برای رفوگری فرش موردنیاز است ؟

 

*از جمله وسایل کار میتوان به  قلاب، درفش،قیچی،خواب پشت، دفتین، دم باریک، سوزن در دو اندازه کوچک و بزرگ، نخ پود، نخ پنبه‌ای، نخ ابریشمی،میخ کش، ظرف آب، تخته، چارچوب چکش، اتو، کیله و میخ اشاره کرد.

* از نخ‌ها با رنگ های متفاوت متناسب با رنگ بافت فرش استفاده میشود و اینکه فرش کهنه است و یا رنگ و روی آن از بین رفته باشد باید از نخ‌های رنگ و رو رفته استفاده شود.

*باید یک نقشه تهیه کنید از قسمتی از فرش که آسیب دیده است این نقشه را میتوانید از روی قسمت‌های سالم مشابه سازی کنید.

 

از انواع آسیب‌هایی که به رفوگری نیاز دارند ؟

 

کهنگی فرش

 

همه ی فرش ها فارغ از داشتن هر کیفیتی بعد از گذشت مدتی کیفیتشان کاهش پیدا میکند. همچنین به دلیل وجود عواملی مثل رطوبت، اصطکاک و … باعث آسیب‌ هایی مثل رنگ‌پریدگی فرش،پوسیدگی و یا حتی از بین رفتن تاروپود فرش می‌شود.با استفاده از روفوگری میتوان این مشکلات را رفع کرد.

 

حوادث

 

در صورت رخ دادن حوادثی مثل سوختگی فرش،بید زدن،پاره شدن بوسیله وسایل برنده و ریختن رنگ روی فرش ،فرش دچار آسیب میشود.

 

رفوگری فرش‌‌های دستباف چگونه انجام میشود ؟

 

جالب است که بدانید رفوگری کردن فرش سخت تر از   فرش بافی میباشد. در ابتدا روفوگر باید روی فرش و هم چنین پشت فرش را نگاه کند. برای اینکه این کار به درستی انجام شود باید تاروپود و چله فرش را به‌خوبی بررسی کرد.

باید بتوانید دقیقا تعیین کنید که کدام قسمت فرش دچار مشکل شده است امکان دارد این آسیب دیدگی به علت سن و قدمت فرش دستبافت ایجاد شده باشد. و یا میتواند به دلیل وجود عواملی مثل رطوبت،پارگی که به دلیل کهنه بودن زیاد فرش ایجاد شده، بیدزدگی، پوسیده شدن فرش باعث آسیب  زدن به فرش میشوند.در صورتی که بتوانید آسیب‌های موجود را سریع تر تشخیص دهید باعث میشود بتوانید زودتر جلوی پیشرفت مشکل را بگیرید و شروع به رفوی فرش نمایید.

 

رفوگری فرش‌های ماشینی چگونه انجام میشود ؟

 

فرش های ماشینی زمانی به رفوگری احتیاج پیدا میکنند که شیرازه دوزی آن دچار مشکل و آسیب شود. از عمل ریشه بافی برای فرش‌هایی استفاده میکنند که  آسیب‌دیده اند و یا در صورت نامنظم بودن تمایل به منظم کردن آن ها دارند و یا برای اینکه فرش را دو گره کنند، زیر فرش را برای جلوگیری کردن از سرخوردن فرش میتوانند چرم دوزی کنند.قسمت هایی از فرش که دچار سوختگی شده است را با استفاده از برداشتن قسمت سوختگی و جدا کردن قسمت هایی که دچار سوختگی شده است و تعمیر کردن آن ها برای اینکه بتوانند سوختگی را پنهان کنند.

 

مراحل رفوگری فرش 

 

شیرازه دوزی

وظیفه رفوگر در این مرحله این است که متناسب با قسمت باقی مانده فرش نخ و رنگ مناسب را تهیه کند و آسیب دیدگی ها را ترمیم کند.اهمیت این کار به این دلیل است چون در صورتی که نخ استفاده شده برای روفوگری فرش آسیب دیده با نخ شیرازه قبلی متناسب نباشد عمل روفوگر به چشم نمی آید و در واقع آن را به عنوان وصله کاری میپندارند و دارای ارزش نمیباشد.

 

پل‌سازی

درصورت از بین رفتن چله‌های اول و آخر فرش روفوگر باید همه ی چله هایی که وجود دارد را با رنگی متناسب با رنگ چله های اول روفو کند.

 

گلیم‌بافی

برای روفو گردن گلیم فرش باید به اول و آخر فرش توجه شود و عمل روفو بر اساس همان انجام گیرد تا متناسب با سایر قسمت های فرش باشد.

 

بیدخوردگی

با توجه به اینکه کدام قسمت فرش رو یا زیر آن دچار بیدخوردگی شده باشد باید به روش خاصی برای روفو کردن آن عمل کرد. برای انجام این کار باید  از رفوگر ماهر و با تجربه در این زمینه استفاده کنید تا بتواند به خوبی از پس کار بر بیاید.

اگر مدت زیادی است که از فرش استفاده میکنید در واقع فرش کهنه شده و میتواند دچار سوراخ شدگی و پارگی و چروک‌خوردگی شود. در صورتی که یکی از این موارد ایجاد شود باید از رنگ متناسب با رنگ فرش برای عمل روفو استفاده کرد. اگر این کار به درستی انجام نشود باعث مشخص بودن جای روفو شده و ارزش کار را کاهش میدهد.

در صورتی که فقط یک سمت فرش پاره  شده باشد می‌توان با تهیه نقشه سمت سالم فرش به روفو کردن سمت آسیب دیده پرداخت. اما اگر نقشه دو طرف فرش به یک شکل نباشد بهتر است روفوگر یک نقشه کلی از فرش تهیه میکند و نقشه‌ خوبی را روی کاغذ شطرنجی اجرا میکند و بر اساس آن شروع به روفوگری میکند.

اگر فرش در وسط خود و یا نقطه ایی دیگر جر خورده باشد که خیلی دقیقا دیده میشود در ابتدا باید به علامت گذاری محلی که دچار جرخوردگی شده است که امکان دارد رو یا پشت فرش باشد پرداخت.مرحله بعدی تا کردن از آن محل میباشد.در صورتی که بر اثر خشکی چله ها جرخوردگی اتفاق افتاده باشد آن را دست کاری نکنید. میزان جرخوردگی را میتوان بوسیله ماژیک مشخص کرد. بعد بوسیله تیغ آن قسمت را از فرش جدا کنید و بعد قسمتی را که از بین رفته است را باید بر اساس تعداد چله‌ها و هم چنین با استفاده از  نخ مناسب چله کشی کنید.